Cyfrowe zagrożenia to nie jest fikcja naukowa. Bez przesady można powiedzieć, że trwa walka o kontrolę nad danymi. W tym pojedynku cyberprzestępcy stosują działania, o których jeszcze kilka lat temu byś nie pomyślał. Cały czas będą powstawały nowe, pola, na których będzie toczył się ten konflikt. Dlatego firmy, takie jak Twoja, muszą działać i podejmować aktywne kroki, zamiast czekać, aż zostaną ofiarami. Kto wygra, a kto polegnie? Czy możesz liczyć na wsparcie i pomoc?
Te zagrożenia spowodowały, że zainteresowała się nimi Unia Europejska. Wynikiem tego jest druga wersja Dyrektywy NIS. Podobnie jak jej poprzedniczka, dotyczy Bezpieczeństwa Sieci i Systemów Informatycznych na terytorium Unii Europejskiej. W tym artykule dowiesz się wszystkiego, co musisz wiedzieć na temat Dyrektywy NIS2: kogo obejmie, jakie są jej wytyczne i sankcje za naruszenie. Dowiedz się już teraz, byś był gotowy zanim inni Cię wyprzedzą.
Cyfrowe zagrożenia to nie jest fikcja naukowa. Bez przesady można powiedzieć, że trwa walka o kontrolę nad danymi. W tym pojedynku cyberprzestępcy stosują działania, o których jeszcze kilka lat temu byś nie pomyślał. Cały czas będą powstawały nowe, pola, na których będzie toczył się ten konflikt. Dlatego firmy, takie jak Twoja, muszą działać i podejmować aktywne kroki, zamiast czekać, aż zostaną ofiarami. Kto wygra, a kto polegnie? Czy możesz liczyć na wsparcie i pomoc?
Te zgrożenia spowodowały, że zainteresowała się nimi Unia Europejska. Wynikiem tego jest druga wersja Dyrektywy NIS. Podobnie jak jej poprzedniczka, dotyczy Bezpieczeństwa Sieci i Systemów Informatycznych na terytorium Unii Europejskiej. W tym artykule dowiesz się wszystkiego, co musisz wiedzieć na temat Dyrektywy NIS2: kogo obejmie, jakie są jej wytyczne i sankcje za naruszenie. Dowiedz się już teraz, byś był gotowy zanim inni Cię wyprzedzą.
Przestrzeganie Dyrektywy NIS2 wymaga by dany podmiot podjął odpowiednie działania. Do takich należy wdrożenie środków bezpieczeństwa informatycznego, przeprowadzanie audytów bezpieczeństwa i raportowanie incydentów. Ważną rolę w zapobieganiu zagrożeniom odrywa też regularny monitoring i aktualizacja zabezpieczeń w Twojej firmie.
Dyrektywa NIS2 to w tym samym stopniu wyzwanie, jak i szansa na rozwój i doskonalenie działań na rzecz bezpieczeństwa cybersieci. Gdy ją zrozumiesz i będziesz przestrzegał tej dyrektywy, możesz budować bardziej odporną cyfrową przyszłość.
Dyrektywa NIS2 – co to właściwie jest?
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego NIS2 to druga wersja dyrektywy o sieciach i usługach bezpieczeństwa informacyjnego. Podstawowym celem jej wprowadzenia jest zapewnienie większej odporności państw należących do Unii Europejskiej na cyberzagrożenia. Podobnie jak poprzednia wersja, dyrektywa NIS2 obejmuje infrastrukturę krytyczną oraz półpubliczne usługi online.
W odróżnieniu od poprzedniej wersji NIS2 wprowadza nowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych. Oczekuje między innymi od państw członkowskich ustanowienia międzysektorowych grup koordynacyjnych, oraz wzmocnienia współpracy pomiędzy państwami w razie poważnych incydentów cybernetycznych. Dlatego zajmuje tak ważne miejsce w krajowym systemie cyberbezpieczeństwa.
Czy jest też obowiązkowa dla Ciebie? Dyrektywa NIS2 nakłada obowiązki na podmioty działające w sektorach objętych jej zakresem. Do podstawowych należy raportowanie o ważnych incydentach bezpieczeństwa, przeprowadzania okresowych audytów, w celu oceny poziomu bezpieczeństwa i zapobiegania ewentualnym lukom.
Ważne!
Dokument NIS2 jest obowiązujący dla wszystkich podmiotów, które działają w sektorach: telekomunikacji, energetyki, transportu czy usług finansowych. Firmy z tych branż muszą podjąć określone działania poprawiające bezpieczeństwo danych, którymi dysponują. Do podstawowych działań tego typu zaliczyć można:
wdrożenie środków bezpieczeństwa informatycznego,
audyty bezpieczeństwa,
zgłaszanie incydentów
monitorowanie i aktualizacja zabezpieczeń.
Security Snapshot
NIS a NIS2 – zmiany w krajowym systemie cyberbezpieczeństwa
Zmiany, jakie zostały wprowadzone w nowej dyrektywie, są konsekwencją rozwoju zagrożeń cyberbezpieczeństwa. Dlatego obie dyrektywy różnią się pod wieloma względami. NIS było pierwszym krokiem Unii Europejskiej w kierunku poprawy bezpieczeństwa cybernetycznego. Nacisk położony był na zapewnienie minimalnego poziomu ochrony dla kluczowych usług sieciowych. A celem było zabezpieczenie infrastruktury krytycznej oraz minimalizacja ryzyka dla obywateli i gospodarki.
NIS2 poszerza zakres oryginalnej dyrektywy przede wszystkim o dodatkowe sektory, takie jak cyfrowe platformy rynkowe i usługi społecznościowe. Więcej na temat podmiotów kluczowych przeczytasz w dalszej części artykułu. Nowa dyrektywa wprowadza bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące zarządzania ryzykiem i zgłaszania incydentów. To ma umożliwić jeszcze skuteczniejsze reagowanie na ataki cybernetyczne i minimalizowanie ich skutków.
Zobacz co nowego jest w NIS2:
szerszy zakres, obejmujący dodatkowe firmy, instytucje rządowe i organizacje w tym podmioty publiczne,
większe sankcje, podobnie jak w przypadku regulacji RODO,
wprowadzony obowiązek zgłaszania wszelkich incydentów,
obowiązujące wytyczne dotyczące szyfrowania informacji,
kadra kierownicza będzie musiała przejść odpowiednie szkolenia,
nacisk na bezpieczeństwo całego łańcucha dostaw.
Jak wykryć?
Dla kogo? Czyli nie tylko dla dostawców usług cyfrowych
Jeśli jesteś przedsiębiorcą, członkiem zarządu, specjalistą od cyberbezpieczeństwa albo działasz w branży IT, koniecznie powinieneś zapoznać się z NIS2. Dyrektywa wymaga, od wszystkich osób odpowiedzialnych za prowadzenie działalności gospodarczej, by były świadome i przestrzegały określonych wymogów dotyczących bezpieczeństwa i ochrony danych.
Przedsiębiorstwa i organizacje są zobowiązane do stosowania środków i procedur zgodnych z dyrektywą NIS2. Nie tylko, by zwiększyć swoją odporność na ataki cybernetyczne, ale przede wszystkim minimalizować ryzyko utraty danych oraz naruszenia prywatności klientów. Ma to także przyczynić się do budowania zaufania klientów i partnerów biznesowych.
Dyrektywa NIS2 to element budowania zaufania społecznego do cyfrowej przestrzeni w tym do Twojej firmy. Skuteczne środki ochrony danych i informacji, na których skupia się dyrektywa, mają sprawić większe poczucia bezpieczeństwa wśród obywateli i konsumentów, korzystających z usług online i operatorów usług kluczowych.
Podmioty kluczowe w dyrektywie NIS2
Podmioty kluczowe w dyrektywie NIS2 zostały potraktowane szeroko. Są nimi wszyscy operatorzy usług kluczowych i dostawcy usług cyfrowych, których działalność wpływa na rynek wewnętrzny. Ta grupa obejmuje także podmioty, które zarządzają infrastrukturą cyfrową, na przykład dostawców usług chmurowych, operatorów sieci społecznościowych czy operatorów platform internetowych.
Najogólniej mówiąc, nowe regulacje dotyczą każdego, kto w jakikolwiek sposób przetwarza lub przechowuje dane. Dyrektywa NIS2 przewiduje również odpowiedzialność dla dostawców usług telekomunikacyjnych i dostawców usług internetowych. Ponieważ odgrywają oni kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa sieci i informacji. Wszystkie podmioty objęte przepisami będą musiały spełnić określone wymogi. Jakie? Przede wszystkim polegające na implementacji odpowiednich środków bezpieczeństwa, przeprowadzania regularnych audytów oraz w zakresie zgłaszania poważnych incydentów w wyznaczonym czasie.
Podmioty kluczowe i ważne zostały w dyrektywie NIS2 skategoryzowane pod kątem ich znaczenia dla cyberbezpieczeństwa. Najważniejsze z tej perspektywy usługi obejmują sektory takie jak:
infrastruktura energetyczna
transport
bankowość
infrastruktura rynku finansowego
sektor zdrowia
dostawców wody pitnej
dostawców infrastruktury cyfrowej
administracja publiczna
przestrzeń kosmiczna.
W ramach tych sektorów wiele podmiotów odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu społeczeństwa i gospodarki. Dlatego dyrektywa NIS2 nakłada na nie rygorystyczne wymogi w zakresie bezpieczeństwa.
Zwróć uwagę, że dyrektywa NIS2 wykracza poza sektor publiczny i prywatny. Obejmuje również dostawców usług cyfrowych, takich jak operatorzy sieci społecznościowych, operatorzy platform internetowych oraz dostawcy usług chmurowych. W przypadku podmiotów kluczowych tego typu jest to spowodowane olbrzymią zależnością od nich w skali całego społeczeństwa. Dlatego konieczne stało się wprowadzenie środków ochrony dla tych podmiotów. Wymienione podmioty kluczowe mają dodatkową odpowiedzialność za utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa cybernetycznego i ochrony danych, aby zapewnić zaufanie użytkowników i chronić ich prywatność.
Co jest ważne dla operatorów usług kluczowych i nie tylko
Jednym z aspektów dyrektywy NIS2 jest współpraca pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie ustalania wspólnych standardów i procedur dotyczących bezpieczeństwa cyberprzestrzeni. Dlatego jeśli prowadzisz biznes, nie tylko w Polsce, musisz wziąć pod uwagę, że uprawnienia organów nadzorczych w innych krajach Unii będą zbliżone do polskich. To samo będzie dotyczyło innych spraw związanych z cyberbezpieczeństwem, na przykład w zakresie zgłaszania incydentów czy bezpieczeństwa cyfrowego. To jeden z warunków, które mają zapewnić spójność i skuteczność w działaniach na poziomie europejskim.
Utworzona zostanie Europejska Sieć Współpracy ds. Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni. Jej celem będzie koordynowanie i wymiana informacji pomiędzy państwami Unii. Ma to prowadzić do lepszego zarządzania ryzykiem, zapobiegania i reagowania na zagrożenia cybernetyczne. W ramach tej sieci rozwijane będą wspólne standardy i praktyki w zakresie bezpieczeństwa cyberprzestrzeni.
NIS2 promuje współpracę pomiędzy sektorem publicznym a prywatnym. W państwach członkowskich obowiązuje współpraca i wymiana informacji między firmami, które odpowiadają za świadczenie usług krytycznych, a organami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo cyberprzestrzeni. To metoda zarządzania ryzykiem, która pozwala na szybką reakcję. Pozwala też zabezpieczyć infrastrukturę krytyczną, co ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa.
Dyrektywa NIS2 obejmuje swoimi regulacjami firmy działające na rynku cyfrowym. Wśród nich znajdą się dostawcy usług pocztowych czy wyszukiwarek internetowych. Zostały one dołączone do listy podmiotów kluczowych. Dlatego zgodnie z dyrektywą muszą spełniać określone wymagania bezpieczeństwa i ciągle monitorować swoje systemy pod kątem ewentualnych zagrożeń. W razie wystąpienia incydentów cybernetycznych u podmiotów kluczowych tej kategorii będą one zobowiązane do szybkiego usuwania treści nielegalnych lub szkodliwych. Usługi cyfrowe oferowane przez te firmy mają bezwzględnie zapewnić bezpieczeństwo w sieci konsumentom i użytkownikom.
Ważny punkt dotyczy zgłaszania incydentów, w których bierze udział infrastruktura cyfrowa. Przedsiębiorstwa i organizacje objęte dyrektywą będą miały obowiązek zgłaszania incydentów. One z kolei będą przekazywać te informacje do sieci współpracy na szczeblu europejskim. W ten sposób, państwa członkowskie będą mogły lepiej koordynować swoje działania w przypadku masowych ataków lub innych poważnych incydentów.
Pamiętaj, że dyrektywa NIS2 jest tylko jednym z elementów programu Unii Europejskiej, dzięki któremu państwa członkowskie dbają o cyberbezpieczeństwo. W ostatnich latach, UE wprowadziła wiele inicjatyw i środków mających na celu ochronę swoich obywateli i infrastruktury cyfrowej. Warto również podkreślić, że odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa w sieci nie leży tylko po stronie instytucji europejskich czy państw członkowskich. Każdy z nas może przyczynić się do wzrostu bezpieczeństwa w Internecie poprzez dbanie o własne urządzenia, informacje i zachowanie odpowiedniej ostrożności w sieci.
Środki bezpieczeństwa – Dyrektywa NIS2
W dyrektywie NIS2 znajdziesz też ważne informacje w sprawie środków, jakie możesz zastosować, by zagwarantować cyberbezpieczeństwo sobie oraz klientom. Dzięki nim Twoja organizacja będzie mogła, skutecznie reagować na zagrożenia i minimalizować ryzyko cyberataku. Zobacz, które z nich już masz, a które musisz jeszcze wdrożyć:
Polityka analizy ryzyka i bezpieczeństwa:
Prowadzenie dokładnej oceny ryzyka oraz opracowywanie szczegółowych polityk bezpieczeństwa. Muszą one uwzględniać najnowsze zagrożenia, trendy w dziedzinie bezpieczeństwa oraz aktualne rozwiązania i technologie związane z ochroną danych i cyberbezpieczeństwem.
Obsługa incydentów oraz zarządzanie podatnościami:
Procedura skutecznego reagowania na incydenty związane z bezpieczeństwem. Obejmuje szybką identyfikację, dokładną analizę i skuteczną eliminację zagrożeń. To zakłada podejście w prowadzeniu działalności, które obejmuje zarządzanie słabymi punktami, aby minimalizować ryzyko wystąpienia kolejnych incydentów.
Ciągłość działania firmy:
Planowanie i zapewnienie ciągłości operacyjnej w przypadku awarii. W ramach tego procesu opracowana jest strategia awaryjna, która uwzględnia różne scenariusze i sposoby reagowania na potencjalne problemy.
Tworzenie regularnych kopii zapasowych danych i ich przechowywanie w bezpiecznym miejscu.
Testowanie i aktualizowanie planów nieprzerwanego działania firmy, aby upewnić się, że są skuteczne i dostosowane do zmieniających się potrzeb.
Bezpieczeństwo łańcucha dostaw:
Weryfikację dostawców, monitoring transakcji oraz wdrażanie środków kontroli i audytów.
Bezpieczeństwo w zakresie nabywania i systemów informatycznych:
Proces bezpiecznego nabywania i skutecznego zarządzania systemami informatycznymi.
Regularne aktualizowanie oprogramowania przez wprowadzanie poprawek i łatek, które usuwają luki i podatność na cyberatak.
Polityki i procedury oceny skuteczności zarządzania ryzykiem:
Regularna ocena skuteczności zarządzania ryzykiem i aktualizacja polityk, ma zapewnić, że firma jest gotowa na zagrożenia i wyzwania. Proces ten obejmuje monitorowanie wskaźników wydajności, przeglądy audytowe oraz wprowadzanie ulepszeń w procesach zarządzania ryzykiem.
Szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa:
Szkolenia dla pracowników z bezpieczeństwa cybernetycznego, zwiększają ich świadomość i umiejętność identyfikacji i unikania zagrożeń. Regularne szkolenia, udostępnianie materiałów edukacyjnych oraz doradztwo w przypadku podejrzeń o incydent bezpieczeństwa.
Stosowanie kryptografii i szyfrowania:
Stosowanie zaawansowanych technik kryptografii i szyfrowania, dla ochrony poufnych informacji przed nieautoryzowanym dostępem. To zakłada stosowanie silnych algorytmów i kluczy szyfrowania, wdrażanie polityk bezpieczeństwa dotyczących przechowywania i przesyłania danych oraz regularne aktualizacje w celu zapobiegania lukom w zabezpieczeniach.
Polityki kontroli dostępu i zarządzania aktywami:
To zarządzanie dostępem danych należących do firmy i kontrola jej aktywów, aby zapobiegać nieautoryzowanemu dostępowi i minimalizowaniu ryzyka kradzieży lub naruszenia danych. Do tego obszaru należy między innymi: kontrola dostępu, monitorowanie aktywności użytkowników.
Stosowanie uwierzytelniania wieloskładnikowego:
Uwierzytelniania wieloskładnikowego, które zakłada wykorzystanie kodów jednorazowych, biometrii, lub urządzeń bezpieczeństwa. Co utrudnia nieautoryzowany dostęp do systemów i danych. Oprócz wdrożenia rozwiązań technologicznych warto też przeszkolić użytkowników w zakresie korzystania z uwierzytelniania wieloskładnikowego.
Konsekwencje niezastosowania się do Dyrektywy NIS2
Nieprzestrzeganie Dyrektywy NIS2 niesie za sobą liczne konsekwencje. W przypadku naruszenia przepisów Twoja firma może zostać ukarana wysokimi grzywnami finansowymi. To bez wątpienia odbije się jej kondycji finansowej. Często, na przykład średnie przedsiębiorstwa nie są w stanie udźwignąć takich kosztów, co powoduje ich upadek. Nieprzestrzeganie wytycznych dyrektywy wpływa też na reputację i zaufanie klientów. To z kolei prowadzi do utraty klientów i spadku przychodów.
Ignorowanie wskazówek zawartych w dyrektywie może też wpływać na zakłócenia w działalności Twojego przedsiębiorstwa. Ponieważ źle zabezpieczone systemy informatyczne mogą być podatne na awarie, utratę danych lub przerwy w dostępie do usług. To kolejna rzecz, która może prowadzić do poważnych strat finansowych i utraty konkurencyjności na rynku.
Naruszenie przepisów NIS2 może też skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi. Karę za brak zgodności z NIS2 ustala każde państwo członkowskie UE indywidualnie. Ale mogą one dochodzić nawet do 10 milionów euro lub 2% globalnego rocznego obrotu firmy*. Zależnie od tego, która wartość jest wyższa. Ponadto firmy mogą doświadczyć dodatkowych konsekwencji, takich jak szkody na reputacji, utrata zaufania klientów i możliwe spadki w sprzedaży. Dlatego tak ważne jest, aby firmy były świadome tych wymogów i podjęły odpowiednie kroki w celu zapewnienia zgodności.
*https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32022L2555
Co zrobić, by sprawdzić, czy spełniam warunki NIS2
Po pierwsze przeprowadź kompleksową ocenę ryzyka. Uwzględniaj różne aspekty związane z cyberbezpieczeństwem, takie jak analiza zagrożeń, podatność Twoich systemów i potencjalne skutki ataków.
Po drugie, zastosuj odpowiednie środki z zakresu cyberbezpieczeństwa, takie jak zabezpieczanie sieci, ochrona danych i monitorowanie systemów. Ważne jest regularne monitorowanie i raportowanie, aby wykrywać ewentualne incydenty i podejrzane działania oraz skutecznie reagować na nie.
Po trzecie, właściciele i pracownicy powinni uczestniczyć w programach szkoleniowych. To zwiększy świadomość i umiejętności związane z cyberbezpieczeństwem. Szkolenia powinny dotyczyć identyfikacji zagrożeń, procedur reagowania na incydenty i podstawowe praktyki bezpieczeństwa.
Po czwarte śledź nowe trendy i innowacje w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Technologia i zagrożenia stale ewoluują, dlatego ważne jest, byś był na bieżąco z najnowszymi rozwiązaniami i najlepszymi praktykami. Współpraca z partnerami branżowymi, uczestnictwo w konferencjach i szkoleniach oraz regularne monitorowanie publikacji i raportów związanych z cyberbezpieczeństwem mogą dostarczyć cennych informacji i wskazówek.
Podsumowanie
Przestrzeganie Dyrektywy NIS2 to kluczowy krok dla firm, które chcą skutecznie chronić swoją infrastrukturę. Zapewnij sobie zgodność z tą dyrektywą jeśli chcesz mieć ciągłość biznesową i zbudować zaufanie klientów. Dzięki tym przepisom Twoja organizacja może skutecznie identyfikować i minimalizować ryzyko związane z cyberzagrożeniami. A nawet więcej, bo także zwiększyć swoją gotowość do reagowania na ewentualne incydenty. Dlatego warto wcześnie podjąć kroki w kierunku zgodności z Dyrektywą NIS2, wdrażając systematyczne procesy mające na celu ochronę przed atakami i wzmocnienie bezpieczeństwa.
Pamiętaj, że skuteczna ochrona przed cyberzagrożeniami wymaga nie tylko odpowiednich rozwiązań technologicznych, ale także świadomości i zaangażowania całego zespołu. Zapewnij sobie przewagę konkurencyjną, chroniąc swoje dane i zachowując zaufanie swoich klientów. Nie czekaj, podejmij działania już teraz!
